پیشینه کانون:
در سال 1384 و پس از تصویب اولین سند توسعه نانوفناوری کشور، مالکیت فکری به عنوان یک زیرساخت مهم برای نیل به اهداف این سند، مطرح گردید و در اولین قدم 10 موسسه برتر دانشگاهی و پژوهشی کشور برای راه‌اندازی دفاتر مالکیت فکری و توسعه منابع انسانی این حیطه انتخاب شدند. در این میان فعالیت‌های ترویجی و حمایتی متعددی نیز اجرا گردید. به عنوان مثال، از سال 1389 شرکت‌های بخش خصوصی ارائه خدمات مالکیت فکری در کنار دفاتر دانشگاهی شکل گرفت. از اوایل 1394 و با توسعه فرهنگ مالکیت فکری در کشور، این مجموعه با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به عنوان یک کارویژه تحت عنوان "کانون پتنت ایران" و با هدف رشد کمی و کیفی جایگاه ثبت اختراعات ایران در خارج از کشور تعریف گردید. کانون پتنت ایران حمایت‌های خود را از ثبت اختراعات در امریکا آغاز و در ادمه از سال 1397 حمایت از فایلینگ PCT را نیز مشمول نمود که عملکرد این مجموعه در ارتقا شاخص جهانی نوآوری و زیرشاخص‌های مرتبط با ثبت در طی ده سال گذشته روشن است. مهمترین اقدامات این مجموعه، توسعه کمی و کیفی آموزش، راه‌اندازی دفاتر رابط مالکیت فکری دانشگاهی، حمایت از ثبت اختراعات امریکا و PCT، توسعه کیفی ارزیابی و نگارش متون اختراع و ارتقا ظرفیت ملی در خدمات بروکری این حوزه بود.
از سال 1402 و با تحول رویکردهای معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، رویکرد اقتصادی و توسعه اکوسیستم محوری‌ترین تمرکز حیطه مالکیت فکری گردید. تشکیل کارگروه توسعه دارایی‌های نامشهود با ریاست معاون محترم، به عنوان بازوی سیاستگذاری در این حوزه از جمله راهبردهای تحولآفرین بود. همچنین عنوان و کارکردهای کانون پتنت ایران تغییر یافت و در این راستا با نگاه به کل زنجیره ارزش مدیریت دارایی‌های فکری از شناسایی تا ایمن‌سازی، ثبت، حفاظت و بهره‌برداری با عنوان جدید "کانون مدیریت دارایی‌های فکری" در قالب نهاد همکار مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی با ماموریت‌های جدید به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
درباره ما:
- کارگروه توسعه دارائی‌های نامشهود:
کارگروه با بکارگیری ظرفیت و توان نخبگانی کشور و نهادهای مرتبط در جهت تدوین راهبردهای ملی، انجام پژوهش‌ها و تصمیم‌سازی‌های مرتبط تشکیل گردید.
- کانون مدیریت دارایی‌های فکری:
کانون با چشم انداز توسعه و مدیریت دارایی‌های نامشهود و توجه به اکوسیستم مالکیت فکری به عنوان زیرساخت اقتصاد دانایی محور فعالیت خود را در قالب ماموریت‌های ابلاغی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری انجام می‌دهد.
اهداف کانون
کانون برای نیل به اهداف این ماموریت‌ها با چهار راهبرد اساسی فعالیت‌ها و برنامه‌های خود را طرح‌ریزی و اجرا می‌نماید:
- ارتقا آگاهی جامعه ایرانی (در همه ابعاد) به مساله دارائی‌های فکری
- بهینه‌سازی فضای اقتصادی در دستیابی به اهداف توسعه‌ای
- بازآرائی محیط تقنینی،
- حکمرانی ساختار نهادی دارائی‌های فکری،
ارتقاء آگاهی مهمترین ابزار توسعه یک کشور است و این امر در کانون با بخش‌بندی گروه‌های مخاطب به شش گروه متنوع از نوجوان تا محقق دانشگاهی، شرکت‌ها، سیاستگذاران، کارگزاران خدمات مالکیت فکری و عموم مردم جامعه و استفاده از ابزارهای متنوع برای هر گروه محقق می‌گردد.
اهرمی سازی دارایی‌های فکری برای توسعه اقتصاد مبتنی بر دانش به ویژه در مدیریت تحقیق و توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط، پیاده‌سازی نظام مالکیت فکری در شرکت‌های بزرگ و توسعه امن بازار‌های خارجی سرآمدان صادراتی و همچنین توسعه فناوری‌های راهبردی آینده از مسیر دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی در گروه‌های متنوع دانشگاه‌های نوپا، توانمند و پیشرو متناسب با سطح بلوغ دانشگاه، عمده‌ترین بخش برنامه‌های حمایتی کانون است که 20 برنامه حمایتی را در برمی‌گیرد.
سیاست‌ها، راهبردها، قوانین، مقررات و آئین‌نامه‌ها، نه تنها در فعالیت‌های مرتبط با ثبت مهم هستند لکن فراتر و فارغ از مساله ثبت، این قوانین نیازمند توسعه در سایر بخش‌های زنجیره و انعکاس در قوانین ملی و بخشی و حتی اصلاح سایر قوانین تجاری و مدنی است. دیگر راهبرد کانون، نگاه جامع به قوانین بالادست و بخشی و ارائه پیش نویس طرح‌ها و لوایح جدید مبتنی بر مطالعات مرتبط است.
منظر اکوسیستم نوآوری، ابزاری است که توسعه، سیاستگذاری و مدیریت دارایی‌های فکری را شفاف‌تر می‌نماید. احصاء بازیگران و فعالیت‌های هرکدام مبتنی بر تقسیم کار و قابلیت ایشان و همکاری و هم‌افزایی آنها برای ارائه گزاره ارزش نهایی، دیگر راهبرد کانون است که ویژگی تسهیل‌گری و تنظیم‌گری تعاملات ذینفعان را نمایان می‌سازد.
برنامه‌های کانون
برنامه‌های کانون مدیریت دارایی‌های فکری، ذیل این چهار راهبرد تعریف و جهت‌دهی شده است و با اولویت بندی موضوعی، منابع و تقدم و تاخر فعالیت‌ها و با بهر‌گیری از ظرفیت و توان تخصصی بخش کارگزاری انجام می‌گیرد.
